W 2024 roku polski rząd ogłosił plany dofinansowania zakupu rowerów elektrycznych na lata 2025-2029, ale ostatecznie odstąpił od tego zamiaru. Jednakże w lutym 2025 roku sytuacja nagle się zmieniła. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zadeklarował reaktywację projektu, choć z pewnymi modyfikacjami. Dla odnowionego programu dofinansowań, fundusz planuje przeznaczyć 50 milionów złotych, proponując 2500 zł na zakup standardowego roweru elektrycznego oraz 4500 zł na model typu cargo.
W tekście poniżej szczegółowo omawiamy początki koncepcji zwrotu kosztów zakupu e-bike’ów, zarówno na poziomie krajowym, jak i lokalnym. Dodatkowo, przybliżamy, jak sytuacja z dotacjami prezentuje się w różnych krajach europejskich.
Jesienią 2024 roku poinformowano, że program dofinansowania zakupu rowerów elektrycznych nie zostanie uruchomiony, gdyż Europejski Bank Inwestycyjny odmówił finansowania inicjatywy „Mój rower elektryczny” ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Mimo to, projekt szybko został reaktywowany i od 12 lutego 2025 roku rozpoczęły się szczegółowe konsultacje społeczne dotyczące jego nowej wersji, finansowanej tym razem z budżetu krajowego.
Program dofinansowania rowerów elektrycznych – „Mój rower elektryczny”
W dniach od 12 lutego do 25 lutego 2025 roku przeprowadzone zostały konsultacje społeczne na temat zrewidowanego programu „Mój rower elektryczny”. Następnymi etapami będą analiza zgromadzonych uwag, wprowadzenie odpowiednich modyfikacji oraz oficjalne ogłoszenie zaktualizowanej wersji programu.
Poniżej przedstawiamy główne założenia projektu.
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zadeklarował przeznaczenie kwoty 50 milionów złotych na dotacje, co ma umożliwić zakup minimum 17 333 nowych rowerów elektrycznych. Taki zakup ma przyczynić się do zmniejszenia emisji CO₂ o co najmniej 8052 megagramy rocznie, co stanowi istotny krok w kierunku poprawy stanu środowiska.
- Program będzie obowiązywał w latach 2025-2029 lub do momentu wyczerpania przeznaczonych środków, oferując ciągłe wsparcie dla zainteresowanych zakupem e-bików.
- Oferowane refundacje mają pokrywać do 50% kosztów zakupionego pojazdu, jednak nie więcej niż 2500 zł dla standardowych rowerów elektrycznych i 4500 zł dla specjalistycznych rowerów transportowych e-cargo oraz rowerowych wózków z napędem elektrycznym.
- Z nowego programu dopłat mogą korzystać wyłącznie osoby fizyczne, co oznacza, że przedsiębiorcy nie będą już uprawnieni do otrzymania wsparcia, w przeciwieństwie do wcześniejszej edycji programu z 2024 roku, gdzie dopłaty wynosiły 5000 zł dla standardowych e-bików i 9000 zł dla e-cargo, a także dostępne były dla przedsiębiorców z odpowiednimi kodami PKD.
Program „Mój rower elektryczny” oferuje istotne wsparcie finansowe dla osób prywatnych zainteresowanych zakupem rowerów elektrycznych. Zmiany w programie obejmują nowe limity dofinansowania oraz wykluczenie przedsiębiorców z puli beneficjentów, co stanowi korektę w stosunku do pierwszej edycji programu. Refundacja, choć ograniczona kwotowo, pozostaje atrakcyjną opcją dla osób, które chcą przyczynić się do zmniejszenia emisji szkodliwych substancji i poprawy mobilności miejskiej.
Kryteria kwalifikacji do programu zakupu roweru elektrycznego
Kwalifikacja do programu dofinansowania zakupu roweru elektrycznego obejmuje kilka istotnych zasad, które potencjalni beneficjenci powinni spełniać. Przede wszystkim, dotacja jest dostępna jedynie w formie zwrotu kosztów poniesionych na zakup nowego, nieużywanego roweru elektrycznego, który został wyprodukowany nie wcześniej niż 24 miesiące przed datą jego zakupu. Okres, w którym zakupy kwalifikują się do refundacji, wyznaczony jest od 4 lipca 2024 roku do 30 maja 2029 roku.
Podstawowym wymogiem jest to, że rower nie może być zakupiony na leasing, a dofinansowanie nie obejmuje również żadnych modyfikacji czy dodatków do standardowej wersji roweru, takich jak lepsze siodełko czy dodatkowy bagażnik. To oznacza, że refundacja dotyczy wyłącznie kosztów zakupu standardowego modelu roweru elektrycznego bez dodatkowych ulepszeń.
Każdy rower, który ma być objęty dofinansowaniem, musi zostać oznaczony specjalną naklejką, która informuje o otrzymaniu wsparcia finansowego. Jest to ważne zarówno dla celów identyfikacyjnych, jak i weryfikacyjnych.
Trzeba wiedzieć, że wniosek o dofinansowanie może złożyć tylko osoba fizyczna, która zakupiła rower na własne potrzeby. Każda osoba jest uprawniona do złożenia wniosku tylko na jeden rower, co ma zapobiegać nadużyciom i zabezpieczyć równy dostęp do programu dla jak największej liczby beneficjentów.
Program ten, oprócz promowania zdrowego i ekologicznego stylu życia, ma również na celu zmniejszenie zatłoczenia i poprawę jakości powietrza w miastach poprzez zachęcanie obywateli do korzystania z alternatywnych form transportu. Takie inicjatywy są kluczowe dla modernizacji miejskiej mobilności i przyczyniają się do osiągania lokalnych i narodowych celów związanych z redukcją emisji szkodliwych gazów.
Wymogi techniczne dotyczące rowerów elektrycznych objętych dopłatą
Program dofinansowania zakupu rowerów elektrycznych, zatytułowany „Mój rower elektryczny”, ma na celu nie tylko promowanie zdrowszego trybu życia wśród obywateli, ale również przyczynianie się do redukcji emisji spalin w sektorze transportu. W związku z tym, nie każdy rower elektryczny może zostać objęty tym programem, a kwalifikujące się modele muszą spełniać określone kryteria techniczne, które zapewniają ich efektywność, bezpieczeństwo oraz niski wpływ na środowisko.
Każdy pojazd musi odpowiadać wymogom określonym w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury wydanym 31 grudnia 2002 roku, które dotyczy warunków technicznych pojazdów oraz wymaganego standardowego wyposażenia.
- Bateria i zasięg
Rower musi być wyposażony w akumulator litowo-jonowy lub technologię o zbliżonych parametrach. Minimalna pojemność akumulatora wynosi 10 Ah, co przekłada się na 360 Wh przy standardowym napięciu 36V. Taki poziom pojemności baterii zapewnia adekwatny zasięg wspomagania, co jest kluczowe dla użytkowników planujących dłuższe trasy.
- Produkcja i certyfikacja
Każdy rower objęty programem musi być wyprodukowany w Unii Europejskiej i posiadać certyfikat CE, co oznacza, że spełnia europejskie normy dotyczące jakości i bezpieczeństwa. Jest to gwarancja, że produkt został poddany rygorystycznym testom i ocenie.
- Funkcjonalność bez wspomagania
Rower powinien umożliwiać jazdę bez aktywnego wspomagania elektrycznego. Dzięki temu użytkownik może korzystać z roweru jak z tradycyjnego modelu, co jest szczególnie przydatne w przypadku wyczerpania baterii.
- Działanie silnika
Silnik elektryczny może być aktywowany tylko wtedy, gdy rower jest pedałowany. Taka funkcjonalność zwiększa bezpieczeństwo użytkowania oraz promuje aktywność fizyczną, ponieważ wspomaganie nie eliminuje potrzeby własnego wysiłku podczas jazdy.
- Ładowanie i akcesoria
Rower powinien być ładowany z standardowego domowego gniazdka elektrycznego, co ułatwia korzystanie z niego na co dzień. Ponadto, w zestawie zakupowym powinny znajdować się niezbędne akcesoria takie jak ładowarka i adapter, co zapewnia użytkownikowi pełną gotowość roweru do użytku bez konieczności dokupywania dodatkowych elementów.
Wprowadzenie tych standardów ma na celu nie tylko zapewnienie wysokiej jakości i efektywności ekologicznej użytkowanych e-bike’ów, ale także zwiększenie ich dostępności i praktyczności w codziennym użytkowaniu. Tym samym program stara się zachęcić większą liczbę osób do przesiadki na ekologiczne środki transportu, co przyczynia się do poprawy jakości powietrza i zmniejszenia zatłoczenia w miastach.
Wsparcie finansowe PFRON dla osób z niepełnosprawnościami
W Polsce działa program dofinansowania e-bike’ów przeznaczony dla osób niepełnosprawnych. Jest to inicjatywa finansowana przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, która umożliwia uzyskanie refundacji do 95% wartości roweru elektrycznego, co stanowi znaczną część kosztów pokrywaną przez PFRON. Dofinansowanie przeważnie dotyczy trójkołowych rowerów, które zapewniają stabilność osobom z zaburzeniami ruchowymi. Aby otrzymać dopłatę, konieczne jest przedstawienie odpowiednich dokumentów zdrowotnych i dochodowych. Procedura aplikacyjna wymaga najpierw zakupu roweru, a dopiero potem złożenia wniosku o refundację.
Inicjatywy polskich samorządów związane z rowerami elektrycznymi
Mimo niepowodzenia w sfinansowaniu ogólnokrajowego programu dofinansowania zakupu rowerów elektrycznych, inicjatywy na poziomie lokalnym odniosły kilka sukcesów. Szczególnie wyróżnia się Gdynia, która 27 kwietnia 2022 roku zdecydowała o wprowadzeniu celowych dotacji na zakup e-bike’ów. Mieszkańcy Gdyni, już po raz trzeci w 2024 roku, mogli ubiegać się o dopłaty pokrywające 50% kwalifikowanych kosztów zakupu, lecz nie więcej niż 2500 zł. Co interesujące, beneficjenci są zobowiązani do uczestnictwa w badaniach dotyczących ich zwyczajów transportowych, a miasto uzasadnia program dążeniem do poprawy jakości środowiska, zrównoważenia transportu oraz redukcji hałasu i emisji spalin w przestrzeni publicznej.
Podobny projekt zrealizowano w Białymstoku, gdzie zainteresowanie było tak duże, że wnioski przyjmowano tylko przez dwa dni. Program „Ekorower – alternatywa dla samochodu” finansowany był przez Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego z budżetem 750 tys. zł i, podobnie jak w Gdyni, oferował pojedyncze dotacje pokrywające 50% kosztów, nie przekraczające jednak 2500 zł.
Inną inicjatywę zrealizowano w Łodzi, gdzie skoncentrowano się na mniejszej skali i innej grupie odbiorców – przedsiębiorcach. Program #TowaRower, organizowany przez Fundację Normalne Miasto Fenomen we współpracy m.in. z Urzędem Miasta Łodzi, zachęcał właścicieli firm do inwestycji w towarowe rowery elektryczne. Warto zaznaczyć, że przedsiębiorcy mogli otrzymać dopłaty przekraczające połowę wartości roweru, co stanowi wyższe wsparcie w porównaniu do innych programów.
Dotacje na rowery elektryczne w państwach Unii Europejskiej
W Europie wiele krajów wprowadziło programy dofinansowania zakupu e-bike’ów. Wśród nich są takie gospodarcze potęgi jak Niemcy, Szwajcaria, Belgia, czy Luksemburg, ale również kraje z Półwyspu Iberyjskiego oraz Francja. Na przykład, w Portugalii w 2024 roku można było uzyskać dofinansowanie do 500 euro, a nawet trzykrotnie więcej na modele e-cargo. W Hiszpanii, program wspierający inicjatywę był realizowany na poziomie samorządowym i obejmował aż 7 metropolii, a jesienią 2024 roku hiszpański rząd wprowadził dodatkowy program o wartości 20 milionów euro. W Niemczech zasady dofinansowania różniły się w zależności od regionu, często oferując atrakcyjne warunki. Luksemburg z kolei oferuje najwyższe rządowe dofinansowania, sięgające 600 euro na standardowy e-bike i 1000 euro na model cargo w latach 2024-2026.
Jestem pasjonatem rowerów zarówno tradycyjnych, jak i elektrycznych. Zajmuję się doradztwem, testowaniem i recenzowaniem najnowszych modeli, aby pomóc Wam dokonać najlepszego wyboru. Moim celem jest promowanie aktywnego i bezpiecznego stylu życia dla dzieci i dorosłych. Zapraszam do lektury moich artykułów i odkrywania świata rowerów razem ze mną!
